BANDAR DAN PEMBANDARAN DI MALAYSIA

Pengenalan

Bandar merupakan pentas pembangunan negara yang paling terkait dengan proses globalisasi. Samada proses globalisasi itu terhasil daripada penaklukan dan kolonialisme atau daripada penerokaan pelaburan dan pasaran, bandar merupakan perantara utama antara dunia tempatan dan luaran. Dalam beberapa dasawarsa mutakhir kedua-dua ruang tersebut semakin mengecil disebabkan oleh kepantasan aliran maklumat. Kini tiada satu negara pun yang boleh terus kekal bersendirian untuk tumbuh maju. Pengecilan dunia kerana peningkatan ketersampaian itu meningkatkan pula kebergantungan antara negara-negara. Satu proses yang cuba menyatukan negara-negara adalah aliran pelaburan yang telah dapat mengagihkan sebahagian daripada proses pengeluaran barangan pembuatan dari negara-negara pusat tua perindustrian ke negara-negara membangun. Aliran pelaburan tersebut yang dikendalikan oleh syarikat-syarikat besar multinasional serta syarikat-syarikat transnasional telah membentuk suatu pembahagian kerja baru di peringkat dunia. Negara-negara membangun yang telah meletakkan diri dan mengambil bahagian dalam tata baru pembangunan dunia itu menjadi sebahagian daripada pengeluar baru barangan pembuatan untuk dieksport. Negara-negara yang mengambil bahagian dalam pembangunan baru itu menunjukkan kemampuan untuk berkembang maju dengan pantas dalam suatu waktu yang singkat. Justru tata baru pembangunan dunia membolehkan proses pembangunan disingkatkan waktunya sambil meningkatkan jejaringan negara- negara dalam dunia yang pasaran semakin terbuka.

Bermula dari pembahagian kerja baru itu proses-proses yang berkaitan turut mempengaruhi negara-negara membangun. Kesemua proses itu sudah mula membawa perubahan kepada negara membangun baik dalam bentuk fizikal mahupun dalam bentuk ekonomi, sosial dan politik. Sangga utama pembangunan yang menggarap dunia sebagai ruangnya ialah struktur bandar sesebuah negara. Malahan, ada yang menghujahkan bahawa hubungan ekonomi dunia itu terkait antara bandar-bandar dunia dan bukannya antara negara (Jacobs, 1985). Pendapat sedemikian meminta kepada penelitian semula peranan bandar dan pembandaran sekiranya Malaysia mahupun negara-negara membangun lain ingin mengambil tempat dalam dasawarsa mendatang. Sungguhpun respon dari negara-negara membangun itu tidak sekata tetapi secara umum pelbagai aspek kehidupan masyarakat di negara-negara itu mula menghala ke arah keseragaman. Pengalaman Malaysia sejak mengantarabangsakan pembangunannya tidak terkecuali daripada perubahan-perubahan tersebut. Malaysia kini mengalami pembangunan yang dijana oleh pelaburan dalam industri pembuatan dan dipimpin oleh syarikat-syarikat besar dengan kerjasama kerajaan.

URBANISASI NEGARA.

LATAR BELAKANG

Setakat ini tidak ada dasar Urbanisasi Negara yang
komprehensif dan yang telah diistiharkan secara rasmi
oleh kerajaan. Walaubagaimanapun terdapat beberapa
strategi dan pendekatan berhubung dengan pembangunan
bandar terutamanya dalam konteks pencapaian matlamat
pembangunan negara yang berasaskan DEB.
Kerajaan menganggap bahawa proses urbanisasi yang
di rancang dan dikawal adalah merupakan satu strategi
penting untuk mencapai matlamat DEB di samping memupuk
perseimbangan ekonomi di antara bandar dan luarbandar.
Selaras dengan ini kerajaan telah menubuhkan dua
Jawantankuasa Tertinggi, satu dianggotai oleh ahli-ahli
politik dengan dipengerusikan oleh Timbalan Perdana
Menteri dan satu lagi dianggotai oleh pegawai- pegawai
Tadbir dengan dipengurusikan oleh Ketua Pengarah Unit
Perancang Ekonomi. Tugas kedua-dua jawatankuasa ini
ialah untuk merancang dan merangka satu dasar
Urbanisasi Negara yang lengkap dan komprenhensif.

Objektif

Selaras dengan usaha kerajaan untuk membentuk satu
Dasar Urbanisasi Negara; objektif-objektif dasar yang
khusus sedang dirangka. Dalam hal ini faktor-faktor
berikut yang berkaitan dengan proses urbanisasi dan
hubungannya dengan pembangunan ekonomi akan diambil
kira:-
(i) Proses demografi dan urbanisasi.

(ii) Keadaan perkaitan yang rapat yang wujud
di antara proses pembangunan sosio-ekonomi
dengan proses dan pola-pola urbanisasi.

(iii) Kesan 'spatial' berikutan dengan perlaksanaan
dasar dan program di peringkat negara dan
wilayah.

(iv) Dimensi-dimensi khusus dari segi proses
perbandaran.

(v) Peralatan-peralatan dasar (Policy Instrument)
yang telah dirangka untuk mencapai matlamat
DEB.

gambar2 kenangan semasa membuat kajian di Kota Tinggi..

Pertambahan Penduduk.

Arah aliran pertumbuhan penduduk di beberapa negeri dalam tempoh RMKe-8 dijangka tidak akan mengalami perubahan yang ketara. Empat buah negeri dijangka mencatatkan kadar pertumbuhan yang lebih tinggi daripada kadar purata negara 2.3% setahun.

Selangor dijangka mencatatkan kadar pertumbuhan penduduk yang tertinggi iaitu 4.0% setahun. Kadar pertumbuhan penduduk di Perak, Perlis dan Kelantan dijangka bertambah dengan kadar sederhana, iaitu kurang daripada 1.0% setahun berikutan daripada kadar pertambahan semulajadi yang rendah serta migrasi keluar yang tinggi.

Kadar pembandaran dijangka bertambah kepada 66.9% menjelang akhir tempoh RMKe-8. Jumlah penduduk bandar dijangka bertambah pada kadar yang lebih rendah iaitu 3.8% setahun dalam tempoh Rancangan. Negeri yang lebih maju dijangka menarik lebih ramai penduduk ke pusat bandar disebabkan kepesatan aktiviti ekonomi, peluang pekerjaan yang lebih banyak dan kualiti hidup yang lebih baik.

Di kalangan negeri lebih maju, Selangor dijangka mencatatkan kadar pertumbuhan penduduk bandar tertinggi iaitu 5.0% diikuti dengan Johor 3.8% setahun. Kadar pertumbuhan penduduk bandar bagi tiga buah negeri kurang maju dijangka lebih tinggi sedikit daripada kadar purata negara. Sabah dijangka mencatat kadar pertumbuhan 4.9% setahun diikuti oleh Sarawak 4.8% dan Kedah 3.9%.

DINAMIK PENDUDUK.

FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI KADAR KELAHIRAN KASAR DI MALAYSIA.

• Keadaan ekonomi yang lebih baik dapat menambahkan peluang pekerjaan, meningkatkan taraf hidup penduduk dan menambahkan saiz keluarga.

• Keluarga yang mempunyai taraf hidup dan sosio ekonomi yang rendah mengalami kadar kelahiran yang lebih tinggi kerana kurang sedar akan amalan perancangan keluarga.

• Pengaruh agama; semua agama misalnya agama Islam menggalakkan keluarga mempunyai anak yang banyak; pengajaran agama Katolik tidak membenarkan kaedah perancangan keluarga yang moden.

• Keluarga taraf hidup tinggi lebih mengamalkan perancangan keluarga dan dengan ini mengurangkan saiz keluarga.

• Malaysia mempunyai pertumbuhan ekonomi yang baik dengan menyediakan perkhidmatan kesihatan dan perubatan. Hal ini dapat mengurangkan kadar kematian terutamanya kalangan bayi dan orang tua.

• Ibu yang pendapatan per kapita tinggi akan lebih menjaga kesihatan serta melahirkan bayi yang sihat dan dengan ini menambahkan kadar kelahiran.

• Pencapaian dalam bidang pendidikan antara kaum perempuan menyebabkan lewat berkahwin dan tahap kesuburan wanita lebih tua adalah rendah serta mengurangkan kadar kelahiran (perempuan berpendidikan tinggi kini bekerja biasanya tidak mempunyai keluarga yang besar)

• Tahap pendidikan yang tinggi meningkatkan amalan perancangan keluarga - mengurangkan saiz keluarga; menggemari saiz keluarga yang kecil - memberikan perhatian dan kasih sayang sepenuhnya.

• Amalan perancangan keluarga telah merendahkan kadar kelahiran - 900 000 orang wanita di Malaysia mengamalkan perancangan keluarga pada tahun 1979.

• Faktor sosiobudaya iaitu keluarga besar menambahkan rezeki hidup keluarga dengan menambahkan kadar kelahiran.

• Kerajaan Malaysia menggatakkan pertumbuhan penduduk untuk memenuhi keperluan tenaga, pekerja dengan memberikan pengecualian cukai tanggungan cuti bersalin dan bayaran rawatan yang rendah di klinik atau di hospital kerajaan.

Imigrasi (Masuk) ke Malaysia.

• kumpulan imigran yang pertama - buruh kontrak dan buruh tanpa permit dari Indonesia, Thailand, dan Filipina [2m]; sesetengah imigran mempunyai permit bekerja sebagai pembantu rumah, sektor pembinaan dan pertanian; kebanyakan emigran Filipina -pembantu rumah; pendatang Filipina masuk melalui Sabah; emigran Thailand masuk melalui utara Seinenanjung Malaysia.
• kumpulan yang kedua- pekerja ikhtisas dari Amerika Syarikat, Kanada, dan Great Britian; terlibat dalam bidang perubatan, pendidikan, dan pengurusan.
• kumpulan yang ketiga - pelarian perang dari Indo-china dan Bosnia; sejak 1975, Malaysia menerima sebanygk 254 534 orang lndo-china; pelarian Vietnam - dipindahkan ke Australia, Kanada, dan Amerika Syarikat.
• 85 407 orang imigran diberi taraf pemastautin - kumpulan pertama dan kedua serta wanita asing yang berkahwin dengan penduduk tempatan.
• faedah yang diperoleh hasil daripada imigasi - imigran mahir dan separuh mahir mengatasi masalah kekurangan pekerja dalam bidang pertanian dan pembinaan seperti pekerja ikhtisas memindahkan teknologi yang canggih kepada pekerja tempatan.

Gambar di bawah menunjukkan kejadian banjir yang berlaku di Kota Tinggi, Johor.

Gambar di bawah menunjukkan membaikpulih dilakukan selepas kejadian banjir di Kota Tinggi, Johor.

UKM di ISS

Pelancaran roket Soyuz pada 10 Oktober 2007 yang membawa angkasawan pertama Malaysia menandakan satu titik sejarah dalam bidang sains angkasa negara.
Tiga kajian dalam bidang sains hayat telah dibawa bersama Dr. Sheikh Muszaphar Shukor Sheikh Mustapha ke Stesen Angkasa Antarabangsa (ISS). Dua daripada eksperimen ini diketuai oleh penyelidik dari UKM iaitu Profesor Dr. A Rahman A Jamal, yang mengetuai kajian sel kanser di angkasa dan Profesor Dr. Ramelah Mohamed yang mengetuai kajian mikrob di angkasa.

Profesor Dr. A Rahman yang juga merupakan ketua pasukan saintifik bertanggungjawab berkomunikasi dengan Dr. Sheikh Muszaphar pada sesi komunikasi teknikal yang dijalankan dua kali sehari di Pusat Kawalan Misi (MCC), Moscow. Dengan sokongan dan panduan daripada semua saintis dan pasukan teknikal di MCC, serta latihan dan pemahaman yang mendalam, Dr. Sheikh Muszaphar telah berjaya menyempurnakan semua eksperimen sains angkasa dengan cemerlang. Prestasi beliau sebagai seorang angkasawan juga dipuji oleh pihak Rusia dan juga rakan dari Agensi Angkasa Eropah.

Penyempurnaan penyelidikan sains angkasa ini bersama misi angkasawan menandakan satu pencapaian baru bagi saintis Malaysia dalam bidang yang bukan sahaja memerlukan kepakaran bidang sains hayat, malahan dalam bidang kejuruteraan aeroangkasa, serta aspek logistik dan teknikal yang lain. UKM kini mempunyai kapasiti untuk meneruskan kajian seperti ini bagi menyahut seruan pimpinan negara agar penyelidikan sains angkasa diteruskan.

Sebab-sebab Pantai Barat Semenanjung Malaysia menjadi tumpuan Penduduk

• kedudukan strategik di pertengahan jalan laut Selat Melaka- awal dimajukan oleh Pihak lnggeris.

• terlindung daripada tiupan angin monsun seperti angia monsun barat- Pulau Sumatra dan angin Monsun timur laut oleh banjaran Titiwangsa - perikanan dapat jalankan sepanjang tahun.
• keadaan bentuk muka bumi: tanah pamah yang lebar (20 hingga 30m); dan panjang (800m).
• tanih subur untuk pertanian - tanah aluvium di dataran Kedah Perlis untuk penanaman padi; tanih laterit sepnjang kaki bukit Banjaran Titiwangsa untuk penanaman getah dan kelapa sawit;tanih gambut di sekitar Pekan Nenas untuk penanaman nenas.
• perlombongan bijih timah enapan aluvium mewujudkan bandar Kuala Lumpur, Ipoh, dan Seremban.
• tertumpuhnya kawasan perindustrian -Bayan Lepas, Shah Alam dan Petaling Jaya.
• jaringan pengangkutan dan perhubungan yang baik memudahkan pergerakan penduduk ; perkembangan bidang pertanian, peindustrian dan perniagaan.
• terletaknya bandar-bandar besar sebagai pusat pentadbiran dan perniagaan-Kuala Lumpur, Ipoh dan George Town.
• Pusat Pengajian tinggi seperti Universiti Malaya,Universiti Kebangsaan Malaysia dan Universiti Pertanian Malaysia.
• banyak peluang perkerjaan ; pusat perlancongan seperti di Melaka , Pulau Pinang dan Kuala Lumpur,pusat membeli belah yang besar, dan hospital.

GAMBAR-GAMBAR KAJIAN LAPANGAN DI KOTA TINGGI, JOHOR.